Vừa qua, khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực bệnh viện đại học Y đã tiếp nhận một bệnh nhân nam 75 tuổi, vào viện trong tình trạng sốc mất máu do xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân có tiền sử sa sút trí tuê, cách 1 tháng, bệnh nhân cũng có một đợt xuất huyết tiêu hóa, được điều trị tại bệnh viện tuyến dưới nhưng chưa rõ nguyên nhân xuất huyết và bệnh nhân được cho ra viện. Sau đó, trước vào viện 1 ngày, bệnh nhân xuất hiện đi ngoài phân đen lẫn máu đỏ tươi, số lượng nhiều. Bênh nhân nhập viện trong tình trạng lơ mơ, mạch nhanh 130 lần/ phút, huyết áp 70/40 mmHg. Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân có tình trạng mất máu cấp, thiếu máu rất nặng kèm theo rối loạn đông máu (số lượng hồng cầu 1.66 T/l, hemoglobin 44 gam/l). Bênh nhân đã được hồi sức dịch tích cực, bù các chế phẩm máu, nôi soi dạ dày và sau đó phải chuyển phẫu thuật để cầm máu ở ruột non. Tuy nhiên trong quá trình nằm viện, tình trạng rối loạn đông máu của bệnh nhân vẫn kéo dài một cách rất nghiêm trọng. Thông qua khai thác với con trai bệnh nhân, ở nhà bệnh nhân có uống nhầm thuốc từ gói thuốc diệt chuột dạng kháng vitamin K- Super Warfarin, không rõ số lượng. Bệnh nhân đã các bác sỹ khoa Cấp cứu & HSTC dùng thuốc điều chỉnh lại rối loạn đông máu. Sau hơn 1 tháng điều trị, bệnh nhân đã được ra viện. Tuy nhiên do tác dụng của thuốc chuột kéo dài- có thể hàng tháng tới hàng năm nên sau khi về nhà, bệnh nhân vẫn phải uống thuốc vitamin K lâu dài và theo dõi tình trạng đông máu định kỳ
Thuốc diệt chuột dạng kháng vitamin K:
Warfarin là chất ức chế quá trình đông máu thông qua cơ chế ngăn chặn một enzyme được gọi là vitamin K epoxide reductase và nó kích hoạt vitamin K1. Không có đủ vitamin K1 hoạt tính, các yếu tố đông máu II, VII, IX và X không được tạo ra và sẽ làm giảm khả năng đông máu.
Wafarin lần đầu tiên được đưa vào sử dụng là vào năm 1948 như một chất độc diệt chuột. Năm 1954 nó đã được chấp thuận cho sử dụng trong y tế tại Hoa Kỳ là một thuốc chống đông được chỉ định trong các bệnh lý tăng đông máu gây nguy cơ tạo huyết khối. Các loại wafarin khác được sử dụng như thuốc diệt chuột bao gồm coumatetralyl và brodifacoum, đôi khi được gọi là “super-warfarin” vì nó có hiệu lực, hoạt động lâu hơn có thể kéo dài hàng năm
Các loại thuốc diệt chuột thường được chế tạo dạng viên giống viên kẹo, đôi khi có nhiều màu sắc, dẫn đến người già và trẻ em rất dễ uống nhầm.
Một khi uống nhầm thuốc diệt chuột kháng dạng super- warfarin, cơ thể sẽ bị rối loạn đông máu nghiêm trọng, dẫn đến nguy cơ chảy máu nhiều vị trí bao gồm chảy máu dưới da, chảy máu niêm mạc, chảy máu từ vết thương không thể cẩm được. Nguy hiêm hơn, người bệnh có thể bị xuất huyết não, chảy máu tiêu hóa ồ ạt, chảy máu từ các tạng trong ổ bụng gây ra sốc mất máu tương tự như trường hợp lâm sàng mà chúng tôi trình bày ở trên.
Làm gì để tránh uống nhầm thuốc diệt chuột:
Nếu trong nhà có thuốc diệt chuột, cần để những vị trí xa tầm tay của trẻ em, người già. Tránh để gần với đồ ăn, thuốc uống vì rất dễ bị nhầm
Tránh để thuốc gần nguồn nước, đặc biệt là nước uống hoặc nước sinh hoạt bởi thuốc có thể hòa tan vào nguồn nước gây độc cho nhiều người
Cần cảnh báo cho mọi người trong gia đình biết rằng đây là loại thuốc độc, không thể ăn hay uống được
Làm gì khi phát hiện người uống nhầm thuốc diệt chuột
Cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Cần mang theo viên thuốc hoặc vỏ thuốc đến để có thể nhanh chóng xác định loại thuốc mà người bệnh uống nhầm. Tốt nhất cần đến cơ sở y tế sớm trước 6 giờ, lúc đấy các bác sỹ có thể dùng các biện pháp thải độc như rửa dạ dày, dùng than hoạt tính để đào thải bớt thuốc ra ngoài
Kể cả khi ra viện, bệnh nhân vẫn cần tuân thủ y lệnh thuốc và tái khám theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Vì thuốc diệt chuột có tác dụng rất dài, không phải khi bệnh nhân ra viện mà đã xem như đã hết tác dụng của thuốc. Nếu có các dấu hiệu như chảy máu chân răng, chảy máu dưới da, đi ngoài ra máu… cần vào viện ngay
Discussion about this post